TRAKYA ÜNİVERSİTESİ’NDEN “EDİRNE KIRMIZISI” İÇİN ÖNEMLİ BİR BİLİMSEL ADIM DAHA

Uluslararası literatürde Fransızca ismi “Rouge d’Andrinople” olarak anılan Edirne Kırmızısını kent kimliğine kazandırmak adına bilimsel, kültürel, sanatsal ve birçok alanda çalışmalar başlatan ve bu doğrultuda “Edirne Kırmızısı Stratejik Planı” oluşturan Trakya Üniversitesi, stratejik planın bir parçası olan “Bilimsel-Akademik” çalışmaların ikincisi için harekete geçti. 20 Ekim 2020 Salı günü düzenlenen “1. Uluslararası Edirne Kırmızısı e-Sempozyumu”nun ardından çalışmalarına ara vermeden devam eden Trakya Üniversitesi, Edirne Kırmızısı üretiminde kullanılan bir kök boya bitkisi olan Rubia tinctorum’un Edirne topraklarında yetiştirilerek çoğaltılması adına girişimlerine başladı.

Bitkinin yetiştirilerek bahar döneminde çoğaltılması adına hızlı bir şekilde hareket eden Trakya Üniversitesi, 1995 yılında ANG Vakfı tarafından Ali Nihat Gökyiğit'in eşi Nezahat Gökyiğit adına İstanbul’da kurulan Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi (NGBB) yetkilileriyle irtibata geçerek bitkinin üniversite bünyesine kazandırılmasını sağladı. Trakya Üniversitesi adına Edirne Kırmızısı çalışmaları yürüten Orkun Akman tarafından alınan Rubia Tinctorum bitkisinin kökleri Trakya Üniversitesi’ne ait seralara ekilerek çoğaltılması adına çalışmalara başlandı.

Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, Edirne Kırmızısını doğduğu topraklarda yeniden eski parlak günlerine döndürmeyi hedeflediklerini belirterek, “Üniversitemiz tarafından hazırlanan stratejik plan dahilinde bilimsel ve akademik çalışmalarımızdan bir yenisini daha hayata geçirmenin heyecanını yaşıyoruz. Edirne ve civarında yetiştiği bilinen kökboya bitkisinin uygun koşullarda incelenmesi ve çoğaltılması adına Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ile güzel bir iş birliğine imza attık. İleriki dönemde bitkinin daha geniş bir araziye yayılması için akademisyenlerimiz ve araştırmacılarla birlikte, Edirne ve çevresinde saha taraması yapacağız. Nihai hedefimiz, Edirne iklimine uygun koşullarda yetiştiği bilinen bu bitkinin tekstil üretiminde kullanılarak Edirne ekonomisine eskiden olduğu gibi katkı sunması. Biz bugün Edirne Kırmızısı için önemli bir adım daha attık. Bu adımın ardından şehrimizin diğer dinamiklerinin de harekete geçmesi gerekiyor. Özellikle tekstil firmaları ve kentteki ilgili meslek kuruluşlarının olayın ticari boyutuna eğilmesi gerekiyor. Yapılacak güzel iş birlikleri sayesinde rengi sadece bilimsel, kültürel ve sanatsal olarak değil, işin ticari boyutunu da düşünerek kent ekonomisine kazandırmalıyız. Trakya Üniversitesi olarak başlattığımız bu stratejik çalışmalar farklı alanlarda artarak devam edecek. Edirne Kırmızısını eski ihtişamlı günlerine kavuşturmak için var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz.” dedi.

Edirne ve civarında yetiştiği bilinen ve köklerinden alizarin ve parparin adlı boyar maddelerin elde edildiği Rubia tinctorum bitkisini, bünyesindeki seralarda yetiştirmeye başlayan Trakya Üniversitesi, bir yandan da proje çalışmalarıyla bitkinin bölgemiz şartlarındaki tarımsal potansiyelini ortaya koymayı amaçlıyor. Trakya Üniversitesi Havsa Meslek Yüksek Okulu Müdürü Prof. Dr. Mustafa Tan tarafından planlanan bir proje ile Rubia tinctorum bitkisinin Edirne şartlarında 3 yıllık bir süre ile büyüme-gelişme, verim ve köklerindeki boya miktarının belirlenmesi amaçlanıyor. Kökboya bitkisinin tohumlarındaki çimlenme oranının düşük ve bitkinin hasat olgunluğuna gelme süresinin uzun olmasının en başta gelen tarımsal üretim zorlukları olduğunu belirten Prof. Dr. Mustafa Tan, bu nedenle çimlendirmeyi hızlandırmak ve hasat süresini kısaltmak için çalışmaya başladıklarını ifade etti.

Bahar dönemiyle birlikte bitkinin arazi şartlarında çoğaltılması planlanırken farklı genotiplerin yer aldığı bu bahçede bitkilerden tohum ve kök üretimlerinin yapılması hedefleniyor. Trakya Üniversitesi’ne ait seralarda bakım ve yetiştirme işlemleri süren bitki ile ilgili projelere de başlayan Trakya Üniversitesi yönetimi, ileriye dönük olarak bitkinin ekildiği bir gösteri bahçesi de oluşturmayı planlıyor.